Σελίδες

Κυριακή 17 Ιουνίου 2018

Πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης: Νέοι κανόνες της ΕΕ για τη μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μόνο το 30% των πλαστικών αποβλήτων συλλέγεται για ανακύκλωση. Διαβάστε τις αλλαγές που θα επιφέρουν οι νέοι κανόνες απαγόρευσης 10 πλαστικών προϊόντων.
Προστατεύω το περιβάλλον! Ανακυκλώνω!
Μπορεί να είναι δύσκολο να το χωνέψεις, αλλά είναι γεγονός: το πλαστικό δεν εξαφανίζεται ποτέ. Διαλύεται σε μικροπλαστικά, το καταπίνουν τα ψάρια και έτσι μπαίνει στην τροφική αλυσίδα και φτάνει στο στομάχι μας. Βγάλε το πλαστικό από τη ζωή σου 


Νέοι κανόνες της ΕΕ για τη μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων
• Σε ολόκληρο τον κόσμο τα πλαστικά υλικά αποτελούν το 85% των θαλάσσιων απορριμμάτων και συχνά καταλήγουν στο πιάτο μας αλλά και στους πνεύμονές μας

Καθώς η ποσότητα των βλαβερών πλαστικών απορριμμάτων στους ωκεανούς και τις θάλασσες αυξάνεται όλο και περισσότερο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει νέους κανόνες για ολόκληρη την ΕΕ, οι οποίοι βάζουν στο στόχαστρο τα 10 πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης που συναντάμε περισσότερο στις παραλίες και τις θάλασσες της Ευρώπης, καθώς και τα απολεσθέντα και εγκαταλελειμμένα αλιευτικά εργαλεία.
Όλα μαζί αυτά τα προϊόντα αποτελούν το 70% του συνόλου των θαλάσσιων απορριμμάτων. Οι νέοι κανόνες είναι αναλογικοί και σχεδιασμένοι για κάθε περίπτωση χωριστά, ώστε να επιτυγχάνονται τα βέλτιστα αποτελέσματα. Αυτό σημαίνει ότι διαφορετικά μέτρα θα εφαρμόζονται για διαφορετικά προϊόντα.
Όταν υπάρχουν εναλλακτικά προϊόντα άμεσα διαθέσιμα και οικονομικά προσιτά, τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα απαγορεύονται από την αγορά. Όσον αφορά τα προϊόντα για τα οποία δεν υπάρχουν σαφείς εναλλακτικές επιλογές, δίνεται έμφαση στον περιορισμό της χρήσης τους μέσω μείωσης της κατανάλωσης σε εθνικό επίπεδο, απαιτήσεων σχεδιασμού και επισήμανσης, καθώς και υποχρεώσεων των κατασκευαστών τους για διαχείριση των αποβλήτων/καθαρισμό. Χάρη στους νέους κανόνες, η Ευρώπη θα πρωτοστατεί σε ένα ζήτημα παγκοσμίων διαστάσεων.
Τα πλαστικά στα ράφια θα μειωθούν
Εξηγώντας τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο πρώτος αντιπρόεδρός της και επίτροπος βιώσιμης ανάπτυξης, Φρανς Τίμερμανς, σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως τα πλαστικά απόβλητα είναι αναμφισβήτητα ένα σημαντικό πρόβλημα και οι Ευρωπαίοι οφείλουν να συνεργαστούν για να το αντιμετωπίσουν, «επειδή τα απόβλητα αυτά καταλήγουν στον αέρα που αναπνέουμε, στο έδαφός μας, στις θάλασσές μας και στα τρόφιμά μας». Χάρη στις προτάσεις αυτές, είπε, τα πλαστικά μιας χρήσης θα μειωθούν στα ράφια των σουπερμάρκετ μέσω μιας σειράς μέτρων. Ορισμένα από αυτά τα είδη θα απαγορευθούν και θα αντικατασταθούν με άλλα καθαρότερα, ώστε οι καταναλωτές να εξακολουθήσουν να τα χρησιμοποιούν .
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, Γίρκι Κάταϊνεν, συνηγόρησε: «Τα πλαστικά αντικείμενα μπορεί να είναι καταπληκτικά, αλλά πρέπει να τα χρησιμοποιούμε πιο υπεύθυνα. Τα πλαστικά μιας χρήσης δεν είναι έξυπνη οικονομική ή περιβαλλοντική επιλογή και οι προτάσεις αυτές θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να στραφούν προς βιώσιμα εναλλακτικά προϊόντα. Πρόκειται για μια ευκαιρία για την Ευρώπη να πρωτοστατήσει δημιουργώντας προϊόντα που θα ζητά ο κόσμος για τις επόμενες δεκαετίες και αποκομίζοντας μεγαλύτερη οικονομική αξία από τους πολύτιμους και περιορισμένους πόρους μας. Με το στόχο της συλλογής πλαστικών φιαλών που θέτουμε, θα εξασφαλίσουμε τις αναγκαίες ποσότητες πλαστικού για μια ακμάζουσα βιομηχανία ανακύκλωσης πλαστικών».
Σε ολόκληρο τον κόσμο, τα πλαστικά υλικά αποτελούν το 85% των θαλάσσιων απορριμμάτων και συχνά καταλήγουν στο πιάτο μας αλλά και στους πνεύμονές μας, ενώ είναι ακόμη άγνωστες οι επιπτώσεις στην υγεία μας από τα μικροπλαστικά που περιέχονται στον αέρα, στο νερό και στα τρόφιμα. Η αντιμετώπιση του προβλήματος των πλαστικών είναι επιτακτική ανάγκη, μπορεί μάλιστα να προσφέρει νέες ευκαιρίες για καινοτομία, ανταγωνιστικότητα και δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: η εφαρμογή ενιαίου συνόλου κανόνων σε ολόκληρη την αγορά της ΕΕ θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που θα μπορέσουν να αναπτύξουν οικονομίες κλίμακας και να είναι πιο ανταγωνιστικές στην παγκόσμια αγορά, όπου η ζήτηση για βιώσιμα προϊόντα έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Μέσω της καθιέρωσης συστημάτων επαναχρησιμοποίησης (π.χ. συστημάτων εγγύησης και επιστροφής) οι επιχειρήσεις θα εξασφαλίσουν σταθερό εφοδιασμό σε υψηλής ποιότητας υλικά. Σε άλλες περιπτώσεις, το κίνητρο για την αναζήτηση εναλλακτικών, πιο βιώσιμων λύσεων, μπορεί να δώσει στις επιχειρήσεις το τεχνολογικό προβάδισμα έναντι των παγκόσμιων ανταγωνιστών τους.
Διαφορετικά μέτρα για διαφορετικά προϊόντα
Μετά τη θέσπιση ρυθμίσεων για τη χρήση της πλαστικής σακούλας το 2015, το 72% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι έχει μειώσει τη χρήση της (ευρωβαρόμετρο). Η ΕΕ στρέφει την προσοχή της στα 10 πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης και στα αλιευτικά εργαλεία, που αποτελούν μαζί το 70% των θαλάσσιων απορριμμάτων στην Ευρώπη. Οι νέοι κανόνες θα επιφέρουν:
• Απαγόρευση ορισμένων πλαστικών προϊόντων: Όταν υπάρχουν εναλλακτικά προϊόντα άμεσα διαθέσιμα και οικονομικά προσιτά, τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα απαγορεύονται από την αγορά. Η απαγόρευση θα ισχύσει για μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια και αναδευτήρες και καλαμάκια στήριξης μπαλονιών από πλαστικό, τα οποία θα πρέπει να κατασκευάζονται αποκλειστικά από πιο βιώσιμα υλικά. Πλαστικά δοχεία αναψυκτικών μιας χρήσης θα επιτρέπονται στην αγορά μόνο εφόσον το πώμα ή το καπάκι τους δεν αποσπάται.
• Στόχοι μείωσης της κατανάλωσης: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να περιορίσουν τη χρήση πλαστικών δοχείων τροφίμων και ποτηριών, καθορίζοντας εθνικούς στόχους μείωσης, προσφέροντας εναλλακτικά προϊόντα στα σημεία πώλησης, ή διασφαλίζοντας ότι τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης θα επιβαρύνονται από κάποιο τέλος.
• Υποχρεώσεις των κατασκευαστών: Οι κατασκευαστές θα συμμετέχουν στο κόστος της διαχείρισης αποβλήτων και του καθαρισμού, καθώς και των μέτρων ευαισθητοποίησης για δοχεία, συσκευασίες και περιτυλίγματα τροφίμων (π.χ. τσιπς και ζαχαρωτά), δοχεία και κύπελλα για ποτά, προϊόντα καπνού με φίλτρο (π.χ. αποτσίγαρα), υγρά μαντιλάκια, μπαλόνια και λεπτές πλαστικές σακούλες. Θα δοθούν επίσης κίνητρα για την ανάπτυξη λιγότερο ρυπογόνων εναλλακτικών λύσεων για τα προϊόντα αυτά.
• Στόχοι συλλογής: Τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να συλλέγουν το 90% των πλαστικών δοχείων για ποτά από το 2025, π.χ. μέσω συστημάτων εγγύησης και επιστροφής.
• Απαιτήσεις επισήμανσης: Για ορισμένα προϊόντα θα απαιτείται σαφής και τυποποιημένη επισήμανση, η οποία θα αναφέρει τον τρόπο διάθεσης των σχετικών αποβλήτων, τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις του προϊόντος και την παρουσία πλαστικών υλών στο συγκεκριμένο προϊόν. Αυτό θα ισχύει για τις σερβιέτες, τα υγρά μαντιλάκια και τα μπαλόνια.
• Μέτρα ευαισθητοποίησης: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις των απορριμμάτων από πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης και αλιευτικά εργαλεία, καθώς και σχετικά με τα διαθέσιμα συστήματα επαναχρησιμοποίησης και τις επιλογές διαχείρισης αποβλήτων για όλα αυτά τα προϊόντα.
Όσον αφορά τα αλιευτικά εργαλεία, τα οποία αποτελούν το 27% όλων των απορριμμάτων στις παραλίες, η Επιτροπή έχει ως στόχο να συμπληρώσει το υφιστάμενο πλαίσιο πολιτικής με προγράμματα ευθύνης των κατασκευαστών για πλαστικά αλιευτικά εργαλεία. Οι κατασκευαστές πλαστικών αλιευτικών εργαλείων θα υποχρεωθούν να καλύπτουν το κόστος της συλλογής των αποβλήτων από τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής, καθώς και το κόστος μεταφοράς και επεξεργασίας τους.
Επόμενα βήματα
Οι προτάσεις της Επιτροπής θα υποβληθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο προς έγκριση. Η Επιτροπή καλεί τα άλλα θεσμικά όργανα να ασχοληθούν με το θέμα αυτό κατά προτεραιότητα και να προσφέρουν συγκεκριμένες λύσεις στους Ευρωπαίους πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2019.
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου, η Επιτροπή ξεκίνησε, επίσης, μια πανευρωπαϊκή εκστρατεία ευαισθητοποίησης για να φέρει στο προσκήνιο τις επιλογές των καταναλωτών και να επισημάνει το ρόλο κάθε ατόμου χωριστά στην καταπολέμηση της ρύπανσης από πλαστικά και από θαλάσσια απορρίμματα.
Τα οφέλη
Η πρωτοβουλία αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί συνέχεια της δέσμευσης που αναλήφθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τα πλαστικά με στόχο την αντιμετώπιση της αλόγιστης χρήσης πλαστικών και τη διαχείριση των βλαβερών πλαστικών απορριμμάτων μέσω νομοθετικής δράσης, η οποία έγινε ευνοϊκά δεκτή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, καθώς και από τους πολίτες και τους ενδιαφερόμενους φορείς. Τα προτεινόμενα μέτρα θα συμβάλουν στη μετάβαση της Ευρώπης προς μια κυκλική οικονομία και στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και των κλιματικών δεσμεύσεων και των στόχων βιομηχανικής πολιτικής της ΕΕ .
Η προτεινόμενη οδηγία θα αποφέρει τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά οφέλη. Οι στόχοι των νέων μέτρων θα είναι, μεταξύ άλλων:
• να αποφευχθούν εκπομπές 3,4 εκατομμυρίων τόνων ισοδυνάμου CO2
• να αποφευχθούν περιβαλλοντικές ζημίες κόστους 22 δισ. ευρώ έως το 2030
• να δοθεί η δυνατότητα στους καταναλωτές να εξοικονομήσουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 6,5 δισ. ευρώ
Μέχρι το 2050 οι ωκεανοί θα έχουν πλαστικά αντί ψάρια…
Πλαστικά απορρίμματα: μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την προστασία του πλανήτη και των πολιτών και για ενίσχυση της βιομηχανίας
  • Η πρώτη πανευρωπαϊκή στρατηγική για τα πλαστικά υλικά, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή
  • Επιτροπή από τον περασμένο Γενάρη, αποτελεί μέρος της μετάβασης προς μια πιο κυκλική οικονομία.
Με τη στρατηγική αυτή θα προστατευτεί το περιβάλλον από τη ρύπανση από πλαστικά υλικά και παράλληλα θα ενισχυθεί η ανάπτυξη και η καινοτομία, ώστε αυτή η πρόκληση να μετατραπεί σε θετική ατζέντα για το μέλλον της Ευρώπης. Η ριζική αλλαγή στον τρόπο σχεδίασης, παραγωγής, χρήσης και ανακύκλωσης των προϊόντων στην ΕΕ έχει ισχυρή επιχειρηματική βάση: αναλαμβάνοντας ηγετικό ρόλο στη μετάβαση αυτή, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέες επενδυτικές ευκαιρίες και θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τα νέα σχέδια, το 2030 θα διατίθενται πλέον μόνο ανακυκλώσιμες πλαστικές συσκευασίες στην αγορά της ΕΕ, η κατανάλωση πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης θα μειωθεί και η σκόπιμη χρήση μικροπλαστικών θα περιοριστεί.
Ο πρώτος αντιπρόεδρος, Φρανς Τίμερμανς, αρμόδιος για την αειφόρο ανάπτυξη, διακήρυξε, μεταξύ άλλων, πως εάν δεν υπάρξει αλλαγή στον τρόπο παραγωγής και χρήσης των πλαστικών υλικών, το 2050 οι ωκεανοί θα περιέχουν περισσότερο πλαστικό παρά ψάρια. «Πρέπει να εμποδίσουμε την είσοδο πλαστικών υλικών στο νερό, στα τρόφιμα, ακόμα και στον οργανισμό μας.
Η μόνη μακροπρόθεσμη λύση είναι η μείωση των πλαστικών απορριμμάτων με αύξηση της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης». Και την πρόκληση αυτή πρέπει να την αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί -πολίτες, βιομηχανίες και κυβερνήσεις.
Ανάπτυξη αειφόρων υλικών
Κάθε χρόνο οι Ευρωπαίοι παράγουν 25 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων και λιγότερο από το 30% αυτών προωθείται για ανακύκλωση. Σε ολόκληρο τον κόσμο, τα πλαστικά υλικά αποτελούν το 85% των απορριμμάτων στις παραλίες. Πλαστικά υλικά καταλήγουν ακόμα και στο πιάτο μας αλλά και στους πνεύμονες μας -μάλιστα, τα μικροπλαστικά που περιέχονται στον αέρα, στο νερό και στα τρόφιμα έχουν άγνωστες επιπτώσεις στην υγεία μας. Η νέα ενωσιακή στρατηγική για τα πλαστικά υλικά θα αντιμετωπίσει άμεσα το ζήτημα αυτό, στηριζόμενη στο μέχρι τώρα έργο της Επιτροπής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φιλοδοξεί, με τη νέα στρατηγική για τα πλαστικά υλικά, να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται, παράγονται, χρησιμοποιούνται και ανακυκλώνονται τα προϊόντα στην ΕΕ. Είναι πάρα πολλά τα πλαστικά προϊόντα που παράγονται, χρησιμοποιούνται και απορρίπτονται με τρόπο που δεν αξιοποιεί τα οικονομικά οφέλη μιας πιο κυκλικής προσέγγισης. Αυτό βλάπτει το περιβάλλον. Ο στόχος μας είναι να προστατέψουμε το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα θέτουμε τα θεμέλια για μια νέα οικονομία για τα πλαστικά υλικά, στην οποία η σχεδίαση και η παραγωγή λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις ανάγκες επαναχρησιμοποίησης, επισκευής και ανακύκλωσης και η οποία υποστηρίζει την ανάπτυξη αειφόρων υλικών.
Η Ευρώπη βρίσκεται στην πλέον κατάλληλη θέση για να αναλάβει ηγετικό ρόλο σ’ αυτή τη μετάβαση.
Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, η Ευρωπαϊκή Ένωση:
• Θα καταστήσει την ανακύκλωση κερδοφόρα για τις επιχειρήσεις: Θα καταρτιστούν νέοι κανόνες για τις συσκευασίες, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα ανακύκλωσης των πλαστικών υλικών που χρησιμοποιούνται στην αγορά και να αυξηθεί η ζήτηση για ανακυκλωμένες πλαστικές ύλες. Η αύξηση της ποσότητας πλαστικών υλικών που συλλέγονται για ανακύκλωση θα οδηγήσει σε
βελτίωση και αναβάθμιση των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, καθώς και σ’ ένα βελτιωμένο και τυποποιημένο σύστημα για τη χωριστή συλλογή και διαλογή των απορριμμάτων σ’ ολόκληρη την ΕΕ. Θα εξοικονομηθούν έτσι περίπου εκατό ευρώ ανά συλλεγόμενο τόνο απορριμμάτων και θα δοθεί μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για έναν πιο ανταγωνιστικό και ισχυρό κλάδο πλαστικών υλικών.
•Θα περιορίσει τα πλαστικά απορρίμματα: Η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει ήδη επιτύχει σημαντική μείωση στη χρήση πλαστικής σακούλας σε αρκετά κράτη μέλη. Τα νέα σχέδια θα στραφούν τώρα σε άλλα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης και στα είδη αλιείας, με την παροχή υποστήριξης σε εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης και με προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των νέων κανόνων που θα προταθούν το 2018 σε ενωσιακό επίπεδο, έπειτα από διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία.
•Θα τερματίσει την αποβολή απορριμμάτων στη θάλασσα: Νέοι κανόνες για τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων, με μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι τα απόβλητα που παράγονται σε πλοία ή συγκεντρώνονται από τη θάλασσα δεν θα αφήνονται εκεί αλλά θα μεταφέρονται στην ξηρά, όπου θα υποβάλλονται σε κατάλληλη
επεξεργασία. Θα περιλαμβάνουν επίσης μέτρα για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους λιμένες, τα πλοία και τις αρμόδιες αρχές.
• Θα προσελκύσει επενδύσεις και καινοτομία: Η Επιτροπή θα προσφέρει καθοδήγηση στις εθνικές αρχές και στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σχετικά με τον τρόπο περιορισμού των πλαστικών απορριμμάτων στην πηγή. Θα κλιμακώσει επίσης την υποστήριξή της προς την καινοτομία, προσφέροντας πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 100 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη πιο έξυπνων και ανακυκλώσιμων πλαστικών υλικών, τη βελτίωση της αποδοτικότητας των διεργασιών ανακύκλωσης και την παρακολούθηση και την απομάκρυνση των επικίνδυνων ουσιών και προσμείξεων από τα ανακυκλωμένα πλαστικά υλικά.
•Θα προωθήσει παρόμοιες αλλαγές σε ολόκληρο τον κόσμο: Παράλληλα με τις προσπάθειες στο εσωτερικό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεργάζεται και με εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο προκειμένου να ανακαλυφθούν παγκόσμιες λύσεις και να αναπτυχθούν διεθνή πρότυπα.
Κάθε χρόνο:
  • Οι Ευρωπαίοι παράγουν 25 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων.
  • Λιγότερο από 30% αυτών προωθείται για ανακύκλωση.
  • Τα πλαστικά υλικά αποτελούν το 85% των απορριμμάτων στις παραλίες.
Το 2030 να διατίθενται πλέον μόνο ανακυκλώσιμες πλαστικές συσκευασίες στην αγορά της ΕΕ
Κύπρος: Το 2014 η Κύπρος παρήγαγε 15.822 τόνους απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών
Η Ευρώπη παράγει τεράστιο όγκο πλαστικών: 58 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. 40% για συσκευασίες, 22% για καταναλωτικά αγαθά και είδη οικιακής χρήσης, 20% για οικοδομικά και κατασκευαστικά έργα, 9% για αυτοκίνητα και φορτηγά, 6% για ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, 3% για τη γεωργία.
Η Ευρώπη παράγει 25 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων. Μόνο 30% ανακυκλώνεται, το 39% αποτεφρώνεται και το 31% βρίσκεται σε χώρους υγειονομικής ταφής.
photo on shopping bag